Op Twitter las ik de stelling dat risicomijdend gedrag een
risico is. Dat deed me denken aan een seminar waar ik twee weken geleden was.
Dit seminar ging over aanbestedingen en één van de sprekers was prof. Dr. Dean
Kashiwagi van de universiteit van Arizona. Hij hield er een interessante
logica op na. Ik probeer dit hier uit te leggen en veel breder te trekken dan
alleen innovatief aanbesteden. Het is een breed toepasbaar inzicht.
Hij stelt dat als je weet wat er gaat gebeuren, je geen
beslissingen hoeft te nemen. Als je mensen vertrouwt die expert zijn en
ervaring hebben weten zij wat er zal gebeuren. Je neemt dan gewoon die beste
richting. Beslissingen neem je op grond van dat wat je niet weet. Naar mate je
beslissingen neemt op basis van minder kennis van de toekomst, neem het risico
toe. Als managers beslissingen nemen, zijn zij degene dit de risico’s
veroorzaken. Hij stelt dus ook dat beslissingen nemen niet goed en riskant is
en dat het juist de managers zijn die deze risico’s nemen. Met gezond boerenverstand en
ervaringskennis kom je verder.
Experts zijn niet alwetend. Zij weten wat ze weten maar
weten ook wat niet. Daarvoor hebben ze anderen nodig. Openheid, transparantie
en communicatie zijn hier sleutelbegrippen. Kennis van wat mogelijk is is meestal
aanwezig bij de leveranciers van producten. Of bij leveranciers van informatie.
Mensen die erom vragen zijn niet die leveranciers. Mensen die erom vragen
hebben een behoefte, die ze moeten bepalen. Dit is het resultaat. Leveranciers
leveren dit resultaat. Als je als vrager je niet beperkt tot het resultaat,
maar ook specificeert, demotiveer je de leverancier. Als je die weg op gaat zul
je steeds meer moeten specificeren. Je ontneemt de leverancier zijn ‘beroepseer’
en hij zal zien dat hij op prijs gaat concurreren. Als vrager word je dus
genoodzaakt om alle risico’s af te dekken. En dat doe je als vrager zelf! Dit
maakt leveren minder prettig (je moet dansen naar de pijpen van iemand die
minder expertise bezit dan jij) en dit maakt vragen minder prettig (doordat je
alles gelijk trekt gaan leveranciers concurreren op prijs en zul jij je vraag
waterdicht moeten dichttimmeren). Door deze administratieve last zul je ook nog
eens een prijsopdrijvend effect waarnemen.
Kortom: formuleer een doel, laat je helpen door ervaren experts,
communiceer open, transparant en ga uit van vertrouwen.
Andersom: ga je uit van wantrouwen, dan ontneem je de ander
de expert-rol, moet je meer beslissingen nemen en vergroot je het risico.
Risicomijden vergroot risico’s.
Ik vond dit wel boeiend. Boeiend genoeg om het te delen, in alle openheid.