De Nieuwe Project-opdrachtgever

Gisteren, bij de vijfde verjaardag van Projectteamwork, ging het over ‘de nieuwe opdrachtgever’ voor projecten. Het heeft mij verleid tot het schrijven dan deze blog.

Het is in mijn beleving heel raar om iemand aan te wijzen als ‘opdrachtgever’. Dat is heel onnatuurlijk. Zo van: “Dit is het project en ik wijs jou aan als opdrachtgever”. Je kunt het nog scherper formuleren: “Ik geef jou opdracht om opdracht te geven voor dit project.” Want wie is nou opdrachtgever? En het wordt nog gekker: “Ik wil een project doen en ik zoek daar een opdrachtgever bij”. Volgens mij is dat de wereld op z’n kop. “Ik wil graag een huis bouwen en ik zoek iemand daarvoor die mij dit opdraagt”. En degene die opdracht geeft heeft daarbij die en die verantwoordelijkheden.

Net als een discussie of het goed is dat de opdrachtgever deskundig moet zijn voor wat betreft de inhoud van het project. Dit zijn redeneringen vanuit de hoek van de projectleider: de projectmanager wil bepalen en kwalificeert degene die hem de doelen vraagt te realiseren. Stel je voor dat ik zeg: “Ik wil een huis hebben dat aan die en die eisen voldoet en ik wil dat jij dat voor mij bouwt.” Lijkt me een heldere opdracht. Het initiatief komt bij mij vandaan. Vervolgens zeg jij dat je dat in principe (het moet wel kunnen) wel wilt doen en ben je opdrachtnemer. Op projectleider, zo je wilt. Vervolgens ga je samen afspreken wat je exact gaat maken (definitie), je maakt een tekening (ontwerp), je zorgt voor de papieren en regelt een aannemer (voorbereiding) en gaat aan de slag (realisatie). Daarna vraag je of het huis naar wens is en geef je adviezen over het onderhoud en dergelijke (evaluatie en nazorg).

Hoe anders blijkt het in de praktijk van projectmatig werken bij bijvoorbeeld overheden te werken. De deskundige heeft een plan en zoekt er een opdrachtgever bij die vol overgave en betrokkenheid de opdracht geeft. Maar die het liefst niet teveel weet van de inhoud … En dan blijkt dat de rol van opdrachtgever toch niet zo goed uit de verf komt.

Het probleem zit hem op meerdere vlakken:
- Opdrachtgevers hebben niet altijd een helder doel. In mijn voorbeeld van het huis heb ik wel een doel. Maar het realiseren van een DMS is toch wat anders. Volgens mij moeten overheidsmanagers doelen dus ook niet op dat instrumentele abstractieniveau formuleren.
- Ook komt, en dat zou hier zomaar een gevolg van kunnen zijn, het initiatief niet bij de opdrachtgever vandaan. Oorzaken? Vul maar in, het heeft in elk geval te maken met verwachtingen en met abstractieniveaus. De opdracht kan zijn: verbeter de wereld of: ontwikkel een slijpsteen om de punaise scherp te houden. Verwacht niet dat dezelfde persoon beide opdrachten geeft. Of dat die zich in dezelfde positie in de organisatie bevindt.
- Er ligt veel nadruk op de positie van de opdrachtgever in de organisatie. Het gaat veel meer om de doelgerichtheid (= gerichtheid op een doel) van de persoon. Ook kan een projectleider van project a opdrachtgever zijn voor project b. Waarom niet?
- De opdrachtnemer zoekt een opdrachtgever en geeft daarmee de facto opdracht, wat leidt tot een fatale rolvermenging: De focus van de opdrachtgever moet liggen op het resultaat, die van de opdrachtnemer op de weg ernaar toe.

Wat nu? Hier valt geen simpel antwoord op te geven. Het staat voor mij als een paal boven water dat opdrachtgever en opdrachtnemer gelijkwaardig zijn maar verschillende rollen hebben, dat het initiatief bij de opdrachtgever vandaan moet komen en moet aansluiten bij de positie in de organisatie, dat organisaties daarvoor heldere doelen stellen, die doorwerken. En, niet te vergeten, opdrachtgever en opdrachtnemer moeten zich happy voelen in hun rol!

De cellokoffer van Cityproms

Leeuwarden profileert zich als cultuurstad. Een voorbeeld hiervan zijn de Cityproms, een driedaags openluchtfestival rond klassieke muziek. Een heel leuk programma, kijk zelf maar op http://www.cityproms.nl/. Ook het Frysk Jeugdorkest geeft acte de présance. Een reden om trots te zijn op zo’n stad.

Het Frysk Jeugdorkest, één van de beste jeugdsymfonieorkesten die ons land rijk is, is ook een trots van de stad en van de provincie. En terecht! Elke zaterdag uren repeteren om samen muziek te maken, van elkaar te leren, elkaar beter te maken. Met als resultaat dat je bijvoorbeeld mag optreden tijdens de opening van de Conventie van Achlum, waarbij ook Bill Clinton één van de gasten en sprekers is.

Via het Frysk Jeugdorkest kregen we telefoon. “Heeft u een cellokoffer en mogen we die gebruiken voor een fotoshoot, het is voor de wervingscampagne van de Cityproms.” Natuurlijk mag dat, mooi initiatief, daar verleen je graag je medewerking aan.

Afgelopen week zagen we het resultaat, mooi reclamemateriaal met een prominente rol voor de cellokoffer. Prachtig. Maar ook ineens wat zuur…

Toen onze dochter op muziekles ging, Algemene Muzikale Vorming, ging ze naar Parnas, het Centrum voor de Kunsten in Leeuwarden. Zij was dochter van studenten en meer inkomen had het gezin niet. Wij woonden in Bilgaard, een wijk waar niet de jetset van Leeuwarden woont. We hadden het er prima, maar Parnas bood toch een mogelijkheid om met andere mensen, andere denkbeelden, andere culturele interesses in aanraking te komen. Die kans wilden we haar geven, om te laten zien dat er meer is dan alleen je directe omgeving. Die verrijking gun je elk kind.

Na jaren celloles bij Parnas heeft ze met een internationaal muziek- en circusproject meegedaan, daarna is ze terecht gekomen bij het Frysk Jeugdorkest en is ze gastspeler bij het Koninklijk Akademisch studentenorkest van de universiteit van Uppsala. Parnas opende de vensters op de wereld. Vensters die de gemeente Leeuwarden voor andere jongeren nu wil sluiten … het kan in de wijken?! Vergeet het maar!

Maar de gemeente Leeuwarden wil wel goede sier maken met de Cityproms. Alsof je brood bakt door afbakbrood te kopen. Je zult eerst toch de grondstoffen moet verbouwen, kennis hebben van de recepten voor brood. Wanneer je alleen in het eindresultaat geïnteresseerd bent, verlies je het op den duur. Het is als een bedrijf dat niet wenst de investeren in onderzoek en ontwikkeling, het kan nu nog goed producten maken, maar hoe ziet de toekomst eruit??

Op de posters van Cityproms staat dus een cellokoffer. Die koffer vertelt mij een verhaal. En de conclusie in één zin: Praat niet over cultuur als iets speciaals, laat cultuur een deel van het leven zijn en geef Parnas de mogelijkheid om de weg naar cultuurverrijking open te houden. Of korter: Houd Parnas open!

Welkom!

Welkom op deze informatiepagina. Op dit blog zullen zo nu en dan artikeltjes verschijnen over onderwerpen die ik interessant vind en waarvan ik verwacht dat die ook interessant voor anderen zijn.

De onderwerpen die aan de orde kunnen komen zijn actualiteiten, bijvoorbeeld politieke en maatschappijkritische. Dit wordt veroorzaakt door een bovengemiddelde belangstelling voor met name het lokaal bestuur. 't Is per slot van rekening mijn werk. Het functioneren van de lokale democratie en de bedrijfsvoering van lagere overheden liggen heel dicht bij mijn werk èn hebben mijn belangstelling.

Maar het werk is niet alles. Gelukkig niet. Ik fiets er ook graag naar toe, heen 25 km en terug 25, door het weidegebied van Fryslân. Dit gebied is landschappelijk prachtig en het is een belangrijk domein voor weidevogels. Onderwerpen als het weidegebied, de vogels en het fietsen komen ook aan bod.

Fietsen is voor mij de belangrijkste sport / hobby. Daarnaast loop ik graag hard en houd ik mij graag bezig met waterleven, zowel in een aquarium als in een vijver. Deze thema's zullen zo nu en dan ook boven komen drijven.

Tenslotte komt ook het leven in de wijk regelmatig langs. Ik woon in een prachtige wijk in Leeuwarden, met erg leuke mensen, fijne huizen op een prachtige locatie. Hier ben ik ook actief binnen de wijkvereniging. Dit onderwerp kunt u dus ook verwachten.